het Friese land

het Friese land
mooi en weids

21 jan 2015

Met Jean Sibelius op reis

Gisteren was ik bij de eerste lezing van de Studia Generalia Sibeliana van de Siba aanwezig. De Sibeliuskenner Markku Hartikainen sprak en discussieerde over 'Sibeliuksen matkat ulkomaille', de reizen van Sibelius naar het buitenland. Het prachtige auditorium van het Musiikkitalo was emmervol met studenten en andere muziekliefhebbers, jong ouder en oud. De lezing was levendig, met goede powerpoint presentatie en (wat me verraste in Finland) met enorm veel vragen tussendoor en achteraf, die puntig en to the point beantwoord werden, zodat het talrijke publiek uiterst tevreden naar huis kon gaan. Die grote groep interessenten, een verrassing toch wel, zelfs in dit jaar, het groots gevierde jubileumjaar, 150 jaar na de geboorte van Janne Sibelius in Hämeenlinna. Een verrassing, bedoel ik ook, vanwege de grote populariteit die deze componist van toch vrij lang geleden nog steeds in Finland geniet. 



Het hele jaar door worden er overal in binnen- en buitenland concerten, tentoonstellingen en lezingen georganiseerd en ik maak me geen zorgen, dat die in doorsnee niet heel erg druk bezocht gaan worden. Dit is ook wel verrassend, omdat wij als nuchtere Hollanders zulke herdenkingen niet zo bijster interessant vinden vaak.

Om een paar voorbeelden te geven van activiteiten tijdens en informatie over dit jubileumjaar. In HS van een paar dagen geleden stond, dat er een brochure is uitgegeven onder de titel 'Sibeliuksen poluilla', in de voetsporen van Sibelius, een brochure, die ook op het internet te downloaden is in het Fins en het Engels. Het gaat (voor toeristen bedoeld, die zich voor deze componist interesseren) over de plaatsen, waar Sibelius gewoond en gewerkt heeft, m.n. over Hämeenlinna, Loviisa, Helsinki, Järvenpää en Tuusula. Mooi uitgegeven en ook als papieren brochure wel te krijgen. Een andere grote activiteit is de tentoonstelling van nu in het Ateneum. Bij het bureau van HS in het Mediatalo heb ik het tijdschrift Teema 6/14 gekocht ('Sibelius, säveltäjänero yllättää yhä', Sibelius, de geniale componist, die ons altijd weer verrast). Het is jammergenoeg alleen maar in het Fins te verkrijgen. Allerhand over Sibelius uiteraard staat erin en verder veel over zijn familie, over Aino zijn vrouw, over de dochters, over de kleinkinderen. Heel interessant. Op de site van de Siba kun je verder allerhand vinden over de vele concerten, lezingen of andere activiteiten rond de componist in Finland, maar ook in het buitenland. Vooral in Engeland en Duitsland wordt Sibelius gewaardeerd en veel gespeeld, in Nederland echter stukken minder. Dat gold ook voor zijn vele reizen, waarvan er (voorzover ik het van Markku Hartikainen begrepen heb) geen een uitdrukkelijk naar Nederland voerde, jammer toch wel. Sibelius ging wel veel en graag naar Berlijn, Wenen, Parijs en Londen, om de belangrijkste plaatsen van zijn talloze reizen (in die tijden van moeizaam verkeer) te noemen. Ook in de USA werd hij vlak voor de Eerste Wereldoorlog op stel en sprong beroemd en is dat ook gebleven tot in de dagen van nu.

Genoeg voor nu. Het is lijkt me de moeite waard eens ergens met deze beroemde Fin kennis te maken, in dit jaar zelfs door het brede aanbod uitbundig en op verle plaatsen overal in Finland. Ik kan je verzekeren, dat het geen teleurstelling oplevert, integendeel, ook al is zijn wat melancholieke en zware muziek (echter niet altijd!) voor ons nuchtere Nederlanders soms wat moeilijk te volgen. Het proberen en proeven is het zeker waard. Sibelius is immers een van de altijd genoemde trits, die vaak model staat voor Finland: Jean Sibelius, maarschalk Mannerheim en Paavo Nurmi. De laatste raakt misschien nu wat meer in de vergetelheid, de eerste twee echter zeker niet. De Finnen zijn en blijven trots op hen. En gelijk hebben ze. 
Met groet, Pietu