Zweden en Nederland

Het anatomische theater in het Gustavianum van Uppsala

Maar een paar dagen in de buurt van Stockholm en Uppsala maakt al duidelijk, hoeveel ook Zweden (en lange tijd Finland als deel van het koninkrijk 'overzee') in contact heeft gestaan met Nederland. Om maar een paar zaken te noemen, In het nationale museum van Stockholm zijn een vierhonderd of meer schilderijen uit de Hollandse en ook Vlaamse gouden eeuw terecht gekomen, daaronder prachtige schilderijen van Rembrandt en Rubens. Een Nederlandse kunstenaar die in de grote tijd van Zweden (de zestiende en zeventiende eeuw) vooral gewerkt heeft in Zweden is de fantastische beeldhouwer Adriaen de Vries, schitterend! Een aanrader voor wie naar Zweden gaat, de beroemdste verzameling aldaar bevindt zich in het slot Drottningholm. We waren maar een dag (te weinig wel) in Uppsala en jawel hoor, de beeldhouwer Willem de Boie (uit Antwerpen, op hem kom ik zeker nog terug) heeft veel voor de eerste grote koning van het moderne Zweden, Gustav I Vasa, gewerkt. In de kathedraal is er het grootse grafmonument voor de gestorven koning zelf en daar vinden we ook bijvoorbeeld een zilveren schrijn van de legendarische koning Erik van Boie's hand. Tegenover de kathedraal staat het Gustavianum (genoemd naar Gustav II Adolf, de stichter van de universiteit), een eerste gebouw van de beroemde hogeschool, met een schitterend anatomisch theater, gepland in de zeventiende eeuw door Olaus Rudbeck, professor en medicus, die in Leiden het theater aldaar meegemaakt heeft tijdens zijn studie en er enthousiast naar eigen ontwerp een gebouwd heeft in Uppsala, erg indrukwekkend. Om mijn korte verhaal hier nu af te ronden: Carl Linnaeus, de wereldberoemde botanicus van Uppsala, heeft drie jaren van zijn studieleven voornamelijk in Nederland doorgebracht, vooral dan in Leiden en Harderwijk (toen in de achttiende eeuw een universiteitsstad), en hij heeft daar de eerste versie van zijn Systema Naturae in Amsterdam uitgegeven. Dit zijn maar enkele voorbeelden van relaties tussen Nederland en Scandinavië. Een volgende keer verder. Met groet, pietu.

zomerse tradities

Nu ga ik me even bewegen op een wat onduidelijker terrein. Steeds meer ga ik een verschil zien tussen het nationale zomergevoel in Nederland en dat in Finland. Vooral valt het me op, dat hier in het noorden tradities een sterkere rol spelen dan in Nederland. In de stad en op het platteland. Zoals de midwinterviering (rond de kerst) uitvoerig en anders beleefd wordt in beide landen, wordt ook midzomer hier in Finland anders en veel uitbundiger gevierd. Rond het feest van Johannes de Doper, dus zes maanden voor de geboorte van Jezus, wordt er hier - met feestvuren, dans, drank, zingend en hossend samenzijn en eten (het liefst buiten bij de grill met worstjes en bier als uitgangspunt) - dagen lang het feest van de zon en van het licht bejubeld. Midzomer speelt in de Nederlandse beleving nauwelijks een rol, waarschijnlijk ook, omdat de zomer langer is. In de Finse zomer worden er overal traditionele volkstonelen in de buitenlucht opgevoerd, een soort kluchten, waarbij veel belangstellend publiek aanwezig is. Telkens worden in woord en beeld de sauna, de berkentwijgen, de wat melancholische Finse tango met het grote tangofestival in Seinäjoki, de wereld rond Kalevala met festival en meer naar voren gebracht. En ..., als we toch bij de muziek zijn, treden het ook in Nederland wel bekende zomerse operafestival van Savonlinna in de oude burcht en het intieme kamermuziekfestival in Kuhmo, om er maar twee te noemen, naar voren. Ik weet heus wel, dat er in Nederland en Vlaanderen ook veel festivals zijn, maar ze zijn anders en internationaler en vinden ook vaak op een ander tijdstip plaats, meer in het voorjaar of het najaar lijkt me. Tot besluit van dit korte stukje wil ik wijzen op het in literaire kringen vrij bekende en toch wel unieke discussieforum van meer of minder bekende Finse en buitenlandse schrijvers in Messilä, tot voor kort in Mukkula. Daar waren bijvoorbeeld Renate Dorrestein (die al met drie boeken in het Fins vertaald aanwezig is) een jaar of wat geleden en Annelies Verbeke dit jaar. Op het terrein van de kunst wil ik binnenkort ook iets anders naar voren brengen. Met groet, Pietu

Berichten van de afgelopen maand

 
Beste lezers, mijn oprechte excuses, maar de laatste weken was het hier druk, daarom geef ik nu liever een samenvatting van vermeldenswaardige zaken en ga vrijwel niet in op details. Dat kan bij sommige onderwerpen, die vrijwel zeker weer terugkeren, later wel het geval zijn:-).
   Om eerst maar even bij de politiek en zo te blijven, valt er te melden, dat de vrijspraak van Geert Wilders in Finland uitgebreid behandeld werd, in krant en op tv. Kennelijk is deze politicus ook in Finland iemand, waar de media voor open staan. Interessant zou zijn, hem eens met de Finse Timo Soini te vergelijken, want ondanks de overeenkomsten in aanpak zijn er zeer duidelijk ook verschillen. Al was het alleen maar, dat Timo Soini in Finland helemaal niet zo'n schrikkerige klank heeft dan alleen al het noemen van de naam bij velen van Geert Wilders in Nederland.
   Kort geleden werd ook gemeld, dat het hoge gerechtshof heeft beslist, dat ook een land (Nederland dus) bij het uitzenden van militairen naar probleemgebieden (het ging uiteraard over Screbenica) uiteraard verantwoordelijkheid heeft voor dingen die ter plekke gebeurd zijn, en niet alleen de UN/VN. Dit is een belangrijke beslissing, die zeker ook consequenties heeft voor de processen, die nu in Den Haag tegen de verantwoordelijken aan de andere kant lopen. Soms denk ik, dat zo'n wereldwijde berichtgeving over zaken die in of bij het Vredespaleis van Den Haag spelen ook wel pijnlijk kan zijn voor de roep van zo'n stad in het buitenland.
   Een derde punt dat ik hier wil noemen is een heel uitgebreid verslag van een 'onderhuidse' concurrentiestrijd tussen Philips en Nokia, die zich weliswaar in de jaren 90 afspeelde, maar nu pas in alle details duidelijk is geworden. Philips wilde toen zo graag meedoen in de wereldwijde business van de gsm en probeerde toen technische topmensen van Nokia uit Finland naar Nederland te lokken. Dat gebeurde uiteindelijk toch niet, omdat Nokia het in de gaten kreeg en de betreffende mensen min of meer afkocht (het woord omkopen mogen we hier denk ik niet gebruiken) en zo bij Nokia hield. Dat is op zich daarom ook wel interessant, omdat Nokia nu op dit moment juist technisch een achterstand lijkt te hebben en zich daarom met alle krachten die de firma bezit probeert overeind te houden. Hopen we er maar het beste van.

Voor vandaag wil ik het hierbij laten, hopelijk lukt het me morgen weer wat verder te gaan, met meer opmerkingen over traditie en maatschappij nu in Finland (wellicht in tegenstelling tot Nederland, maar dat laat ik dan verder aan de lezer over). Met groet, Pietu