Inderdaad zijn erg veel mensen (en veel media-journalisten) - ook in Finland uiteraard - geschrokken van het bericht van de zelfmoordschutter in de supermarkt van Alphen aan de Rijn. Waarom doen mensen zoiets? Het woord 'sociaal' heeft hier (weer eens) een gruwelijke bijbetekenis bij gekregen. Een zelfmoord is weliswaar een individuele daad, maar als de dader opzettelijk andere mensen (vaak maar niet altijd willekeurig en anoniem) erbij wil betrekken en ze (uit protest?) doodt of verwondt, kunnen we spreken van het fenomeen 'sociale zelfmoordenaar', een verschijnsel, dat zich al vele jaren lang en op vele plaatsen voordoet. Ook de zelfopblazers - vaak uit religieuze of politieke motieven - in Irak en elders zou ik met deze extra benaming 'sociale zelfopblazers' willen noemen.
Toen de schoolschietpartijen in Finland in 2007 in Jokela (hier vlak in de buurt) en in Kauhajoki in 2009 internationaal zoveel weerklank en commentaar vonden, ben ik (dat herinner ik me nog heel goed) wat geschrokken en geïrriteerd geraakt door het domineesvingertje, dat vanuit bijvoorbeeld de Nederlandse pers naar het Europese modeljongetje (of is het een modelmeisje?) Finland opgestoken werd: Foei toch, hoe is het mogelijk, hebben dan alle Finse jonge mensen een schietwapen thuis? Kan zoiets in Finland zo maar? Toen was het een vingertje naar buiten gericht, maar nu blijkt het in Vlaanderen en in Nederland en ook elders, dat dit schoolschieten echt geen bijzonderheid is van de Finse gemeenschap, maar dat het overal en niet alleen op school of in de kinderopvang en ook in alle landen en op vele plaatsen - dus ook in Albert Hein van Alphen aan de Rijn - gebeuren kan. Valitettavasti, jammergenoeg ja! De vraag is hier uiteraard, wat er de laatste tijden foutgelopen is, wat de motieven kunnen zijn voor zo'n vreselijke daad en of het vermeden kan worden? Op deze vragen heb ik uiteraard geen antwoord, maar het verrassende bij deze acties van de laatste tijd is juist dat sociale element. Is dat als 'ideaal' begonnen bij de (Japanse, maar ook Duitse) zelfmoordtorpedo's van de Tweede Wereldoorlog? Geen idee.
Het zal wel geen toeval zijn, dat op woensdag 13 april in HS een Brits boek van Simon Lelic, Rupture, in het Fins vertaald als 'katkeamispiste' = breekpunt), besproken wordt. Dit boek gaat juist over een leraar, die een collega en drie leerlingen om de een of andere reden neerschiet en daarna zichzelf. Het boek probeert op een nog niet geheel geslaagde manier motieven voor zulk een daad te geven, zo'n radicale daad dus te verklaren. Het is in ieder geval positief, dat literatuur zich met zoiets moderns en raadselachtigs gaat bezig houden. Wellicht kan dat inzicht geven en ons vooruit helpen, al is vermoedelijk iedere individueel/sociale zelfmoord een geval op zich. Uit vertwijfeling, uit religieuze aandrang, principieel ... ? Gelukkig verdwijnt de goedkope verklaring vanuit met name islamitische drijfveren langzaamaan wat meer op de achtergrond. Dat kan wel, maar hoeft helemaal niet zo te zijn. De twee schutters in Finland waren echte producten van Finland en Tristan van der Vils was een echte jongeman uit Nederland, nietwaar?
Kort afsluitend voor nu een heel andere opmerking. Ik zei het al een paar dagen geleden en hier is het weer duidelijk. In deze artikelen over de Nederlandse schietpartij en het commentaar een dag later erop (HS 10 en 11 april) werd in het kaartje, onder de foto en in de teksten alleen maar gesproken over 'Hollanti' en 'hollantilainen', het woord 'Alankomaat' (eigenlijk de Nederlanden) werd niet genoemd en is echt wel voornamelijk het officiële, maar weiniggebruikte woord voor Hollanti, inderdaad. Met groet, pietu.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten